woensdag 2 februari 2011

Egoïsme

Sinds ik het vak filosofie heb gekozen spookt er elke dag wel een vraag door mijn hoofd. Meerdere zelfs, maar er blijft er één terugkomen. Zijn we nou allemaal egoïstisch?

Mijn antwoord is ja. Sterker nog, ik denk dat we niet alleen egoïstisch zijn, we handelen er ook naar. Alles wat we doen is egoïstisch. Voor mij betekent de term 'egoïsme' zoiets als 'iets doen waar je jezelf beter van gaat voelen' en als je daar even over nadenkt, krijg je als uitkomst dat vrijwel alles wat we doen egoïstisch is.
Natuurlijk, we zijn mensen, die zíjn nou eenmaal zo, maar toch. Denk er eens over na.
We werken en verdienen daarmee geld. Voor onszelf. Andere mensen verdienen dat geld misschien niet, maar dat maakt ons niet uit. Want het is geld en daar zijn we blij mee. En al zijn we bereid iets op te geven voor een ander, dan is dat puur en alleen omdat zoiets ONS schuldgevoel wegneemt. Iets dat in JOU geworteld zit.

Veel mensen zullen na deze korte stortvloed van negatieve woorden waarschijnlijk wanhopig prevelen dat er ook iets bestaat als 'liefde voor de medemens'. En dat is precies wat ik bedoel. Liefde bestaat helemaal niet.
Liefde is een veredelde vorm van hebzucht. We willen iemand hebben. We willen ons iemand toe eigenen en gelukkig maken, gewoon omdat we daar zelf blij van worden. Geef me maar eens ongelijk, als liefde niet goed voelde zou ook niemand zich er (bewust) aan overgeven. Nu is naastenliefde natuurlijk iets anders, maar het komt op hetzelfde neer. We doen misschien iets voor de medemens, maar stiekem doen we dat om een piepklein mannetje in ons brein, de zogenaamde 'schuldbewustheid', het zwijgen opleggen.

Ik denk dat egoïsme iets menselijks is. Instinct heeft er naar mijn idee vrij weinig mee te maken. Een goed voorbeeld is de scheiding tussen mens en dier. Wie heeft zich de wereld toegeëigend? Juist.
Dieren zullen hooguit hun patroon van gras (of weet ik veel wat) eten, voortplanten en slapen voortzetten. Vaak denken we dat ons brein een gift is vanuit betere oorden, maar zou de wereld niet veel beter af zijn zonder deze 'menselijke intelligentie', een erg arrogante term die wij onszelf reeds hebben toegewezen?

Een goeie opmerking zou nu zijn 'maar dan ben je toch zelf ook egoïstisch?'
Dat is ook zo. Ik ga zeker niet ontkennen dat ik dat ben. Het is niet dat ik er trots op ben, maar ik denk dat we maar moeten accepteren dat we menselijk (en dus egoïstisch) zijn. De mate waarin, daarentegen, is wat écht uitmaakt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten